Kiến là một trong những loài côn trùng gây khó chịu nhất trong cuộc sống hàng ngày. Dù chúng có kích thước nhỏ bé nhưng khả năng gây hại lại không hề nhỏ. Dưới đây là top 5 loài kiến gây hại phổ biến nhất mà bạn cần chú ý và cách đối phó hiệu quả với chúng.
1. Kiến Đen Nhà (Kiến Thợ)
Kiến đen nhà (tên khoa học: Lasius niger) là một trong những loài kiến phổ biến nhất trong các hộ gia đình, đặc biệt là ở các khu vực đô thị.
Đặc điểm:
- Màu đen bóng, kích thước từ 3-5 mm.
- Thường xuất hiện trong các khu vực có thức ăn, đặc biệt là đồ ngọt.
- Chúng có khả năng tìm đường rất nhanh và theo dõi lẫn nhau nhờ dấu vết pheromone, giúp chúng tạo nên các “đoàn kiến” lớn.
Vòng đời:
Kiến đen nhà có vòng đời phát triển tương tự các loài kiến khác, bao gồm bốn giai đoạn: trứng, ấu trùng, nhộng, và kiến trưởng thành.
- Trứng: Kiến chúa đẻ trứng trong tổ. Trứng có hình oval nhỏ, màu trắng và nở sau khoảng 1-2 tuần.
- Ấu trùng: Ấu trùng không có chân và phụ thuộc vào kiến thợ để nhận thức ăn. Giai đoạn này kéo dài khoảng 2-3 tuần.
- Nhộng: Ấu trùng phát triển thành nhộng trong lớp kén và phát triển đầy đủ các bộ phận cơ thể.
- Kiến trưởng thành: Sau khoảng 1-2 tuần, nhộng sẽ phát triển thành kiến trưởng thành. Kiến thợ sẽ thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm thức ăn, chăm sóc tổ.
Mối nguy hại:
- Kiến đen không gây hại trực tiếp cho con người nhưng làm phiền khi xâm nhập vào thức ăn, tủ bếp, và nhà cửa.
- Khi vào nhà, chúng có thể gây ô nhiễm thực phẩm, khiến thực phẩm không an toàn cho sức khỏe.
Cách đối phó:
- Vệ sinh sạch sẽ các khu vực có thức ăn.
- Sử dụng bẫy kiến hoặc thuốc diệt kiến sinh học để diệt trừ.
- Bịt kín các khe hở, vết nứt trên tường và cửa để ngăn kiến xâm nhập.
2. Kiến Gỗ (Kiến Mộc)
Kiến gỗ (tên khoa học: Camponotus spp.) được biết đến với thói quen làm tổ trong gỗ mục. Đây là loài kiến có thể gây hại nghiêm trọng cho cấu trúc nhà cửa.
Đặc điểm:
- Kích thước lớn hơn các loài kiến thông thường, từ 6-12 mm, có màu đen hoặc nâu đỏ.
- Thường sinh sống trong gỗ mục hoặc ẩm, như gỗ xây dựng hoặc cây cối xung quanh nhà.
Vòng đời:
- Trứng: Kiến chúa đẻ trứng trong các khe hở hoặc cấu trúc gỗ mục. Trứng nở sau 1-2 tuần.
- Ấu trùng: Ấu trùng phụ thuộc hoàn toàn vào kiến thợ để cung cấp thức ăn. Giai đoạn này kéo dài khoảng 3 tuần.
- Nhộng: Nhộng nằm trong lớp kén và phát triển các bộ phận cơ thể như râu, chân. Giai đoạn này kéo dài từ 10 đến 20 ngày.
- Kiến trưởng thành: Kiến trưởng thành sẽ trở thành kiến thợ hoặc kiến đực. Kiến thợ sẽ mở rộng tổ trong gỗ và kiến chúa tiếp tục đẻ trứng.
Thời gian hoàn thành vòng đời: 6-12 tuần.
Mối nguy hại:
- Kiến gỗ không ăn gỗ như mối, nhưng chúng đào sâu trong gỗ để làm tổ, làm suy yếu cấu trúc của các vật liệu gỗ.
- Tình trạng này có thể dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho nhà cửa, đặc biệt là trong các căn nhà có gỗ mục nát.
Cách đối phó:
- Kiểm tra và thay thế các phần gỗ bị mục nát trong nhà.
- Sử dụng thuốc diệt kiến hoặc dịch vụ kiểm soát côn trùng chuyên nghiệp để xử lý tổ kiến.
3. Kiến Lửa
Kiến lửa (tên khoa học: Solenopsis invicta) là một loài kiến nguy hiểm, được biết đến với khả năng cắn và gây đau rát cho con người. Vết cắn của chúng có thể gây phản ứng dị ứng ở một số người.
Đặc điểm:
- Kích thước nhỏ, từ 2-6 mm, màu đỏ hoặc nâu đỏ.
- Làm tổ ngoài trời, thường ở những khu vực đất cát hoặc gần cây cối.
Vòng đời:
Kiến lửa có vòng đời phát triển nhanh hơn, đặc biệt dưới điều kiện thời tiết ấm áp. Loài kiến này nổi tiếng với vết cắn đau đớn.
- Trứng: Kiến chúa đẻ hàng trăm đến hàng ngàn trứng trong tổ. Trứng nở sau khoảng 1 tuần.
- Ấu trùng: Ấu trùng phát triển nhanh chóng trong vòng 7-10 ngày và được kiến thợ nuôi dưỡng.
- Nhộng: Ấu trùng lột xác và trở thành nhộng. Nhộng trải qua quá trình phát triển trong lớp kén từ 9-15 ngày.
- Kiến trưởng thành: Kiến trưởng thành bao gồm kiến thợ, kiến đực và kiến chúa mới. Kiến thợ sẽ tìm kiếm thức ăn và xây dựng tổ.
Thời gian hoàn thành vòng đời: 4-6 tuần.
Mối nguy hại:
- Vết cắn của kiến lửa không chỉ gây đau mà còn có thể gây dị ứng nghiêm trọng cho một số người, đặc biệt là trẻ em hoặc người nhạy cảm.
- Chúng có thể làm tổ gần nhà cửa, sân vườn, gây phiền toái và ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Cách đối phó:
- Loại bỏ tổ kiến bằng cách sử dụng thuốc diệt côn trùng chuyên dụng.
- Ngăn ngừa kiến lửa bằng cách giữ cho khu vực xung quanh nhà sạch sẽ, không để cỏ dại mọc quá nhiều.
4. Kiến Pharaon
Kiến Pharaon (tên khoa học: Monomorium pharaonis) là loài kiến có kích thước rất nhỏ, thường xâm nhập vào các không gian kín và ẩm ướt trong nhà.
Đặc điểm:
- Kích thước rất nhỏ, chỉ từ 2-3 mm, có màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt.
- Thường làm tổ trong các khu vực kín đáo như tường, các ngăn tủ, hoặc những nơi ẩm thấp.
Vòng đời:
Kiến Pharaon có vòng đời khá ngắn và phát triển rất nhanh. Đây là loài kiến gây hại trong các khu vực kín và ẩm ướt.
- Trứng: Kiến chúa đẻ trứng ở những nơi kín đáo như tường nhà, khe nứt. Trứng nở sau 5-7 ngày.
- Ấu trùng: Ấu trùng cần khoảng 10-14 ngày để phát triển dưới sự chăm sóc của kiến thợ.
- Nhộng: Nhộng của kiến Pharaon không có lớp kén bảo vệ và giai đoạn nhộng kéo dài từ 9-12 ngày.
- Kiến trưởng thành: Sau khi hoàn thành giai đoạn nhộng, kiến trưởng thành sẽ tham gia vào nhiệm vụ của đàn, bao gồm tìm kiếm thức ăn và bảo vệ tổ.
Thời gian hoàn thành vòng đời: 5-6 tuần.
Mối nguy hại:
- Kiến Pharaon có thể mang theo vi khuẩn và mầm bệnh, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.
- Chúng thường lây lan các vi khuẩn gây bệnh, đặc biệt nguy hiểm trong các cơ sở y tế hoặc nhà hàng.
Cách đối phó:
- Sử dụng bẫy kiến và thuốc diệt kiến chuyên dụng.
- Đảm bảo không gian sống sạch sẽ, đặc biệt là các khu vực ẩm thấp, khó tiếp cận.
5. Kiến Đỏ
Kiến đỏ (tên khoa học: Solenopsis geminata) có màu đỏ hoặc nâu đỏ, và thường gây ra cảm giác đau đớn khi cắn. Loài kiến này thường phá hoại thực phẩm và các vật dụng trong nhà.
Đặc điểm:
- Kích thước từ 2-5 mm, màu đỏ.
- Chúng thường tìm kiếm thức ăn, đặc biệt là đồ ngọt và protein.
Vòng đời:
Kiến đỏ có vòng đời tương tự như kiến lửa, với khả năng sinh sản mạnh mẽ và phát triển nhanh chóng trong điều kiện môi trường thích hợp.
- Trứng: Kiến chúa đẻ trứng trong tổ, thường ở khu vực gần nguồn thực phẩm. Trứng nở sau 1-2 tuần.
- Ấu trùng: Ấu trùng được kiến thợ chăm sóc và phát triển trong khoảng 7-10 ngày.
- Nhộng: Giai đoạn nhộng kéo dài từ 10-14 ngày trước khi trở thành kiến trưởng thành.
- Kiến trưởng thành: Sau khi hoàn thành giai đoạn nhộng, kiến đỏ trưởng thành sẽ tìm kiếm thức ăn và mở rộng tổ.
Thời gian hoàn thành vòng đời: 4-6 tuần.
Mối nguy hại:
- Kiến đỏ có thể cắn con người và gây đau, ngứa.
- Chúng phá hoại thực phẩm, đặc biệt là các loại thực phẩm chưa được bảo quản kín.
Cách đối phó:
- Sử dụng thuốc diệt côn trùng hoặc bẫy kiến.
- Kiểm tra và dọn dẹp thường xuyên khu vực nhà bếp, thực phẩm, đặc biệt là các khu vực có thức ăn thừa.
Kết Luận
Các loài kiến gây hại tuy nhỏ bé nhưng lại có khả năng phá hoại rất lớn, từ thực phẩm cho đến cấu trúc nhà cửa. Hiểu rõ về từng loài kiến và đặc điểm của chúng sẽ giúp bạn có biện pháp đối phó hiệu quả. Hãy luôn duy trì vệ sinh sạch sẽ và kiểm soát các lối vào trong nhà để bảo vệ không gian sống của mình khỏi sự tấn công của các loài kiến gây hại.
Bài viết tham khảo:
