
Quy trình kiểm soát dịch hại – Giải pháp toàn diện bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro
Trong mọi lĩnh vực từ sản xuất thực phẩm, dược phẩm, kho vận, bệnh viện, nhà hàng – khách sạn đến các tòa nhà văn phòng, vấn đề dịch hại như chuột, gián, ruồi, kiến, côn trùng kho luôn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến vệ sinh, an toàn, sức khỏe và uy tín thương hiệu. Vì vậy, một quy trình kiểm soát dịch hại chuẩn mực, có hệ thống và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000, BRC, AIB… là yếu tố bắt buộc để đảm bảo môi trường làm việc sạch sẽ – an toàn – không dịch hại. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ quy trình kiểm soát dịch hại chuẩn, đáp ứng các tiêu chuẩn như HACCP, ISO 22000, BRC, GMP, AIB, giúp doanh nghiệp hạn chế tối đa rủi ro và đảm bảo hiệu quả lâu dài.
Kiểm soát dịch hại là gì?
Kiểm soát dịch hại là quá trình quản lý, phòng ngừa và xử lý sự xâm nhập của các loài gây hại như:
- Chuột, gián, kiến, ruồi, muỗi
- Côn trùng kho (mọt gạo, mọt đậu, sâu bọ hại nông sản)
- Chim, rắn, động vật xâm nhập khác

Mục tiêu của quy trình kiểm soát dịch hại là:
– Bảo vệ sản phẩm và nguyên liệu khỏi nhiễm bẩn
– Duy trì điều kiện vệ sinh theo tiêu chuẩn
– Tránh bị gián đoạn sản xuất, ảnh hưởng đến thương hiệu
– Đáp ứng các yêu cầu kiểm tra từ cơ quan chức năng và đơn vị đánh giá
Tại sao doanh nghiệp cần có quy trình kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp?
Việc kiểm soát dịch hại không thể làm theo cảm tính hay xử lý khi “đã thấy chuột gián”. Một quy trình bài bản giúp doanh nghiệp:
- Phòng ngừa rủi ro trước khi dịch hại gây hại
- Giảm thiểu chi phí và thời gian xử lý khẩn cấp
- Duy trì tiêu chuẩn vệ sinh và an toàn thực phẩm
- Đáp ứng các cuộc đánh giá, audit nội bộ và bên ngoài
- Tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp, tăng niềm tin với khách hàng
Quy trình kiểm soát dịch hại chuẩn gồm 6 bước
1. Khảo sát và đánh giá thực trạng
Mỗi dự án kiểm soát dịch hại bắt đầu bằng việc khảo sát tổng thể hiện trạng, bao gồm:
- Kiểm tra toàn bộ các khu vực: nhà xưởng, kho hàng, văn phòng, khu vệ sinh, khu xử lý rác, hành lang, ngoại vi,…
- Phân tích mức độ rủi ro của từng khu vực (nơi tối, ẩm, gần nguồn thực phẩm, cửa ra vào…)
- Ghi nhận dấu hiệu dịch hại: vết cắn, phân chuột, xác gián, mùi lạ, đường đi của chuột…

Mục tiêu: Xác định loại dịch hại chủ yếu và lập bản đồ nguy cơ để xây dựng giải pháp phù hợp.
2. Lập kế hoạch kiểm soát (Integrated Pest Management – IPM)
Dựa vào kết quả khảo sát, chuyên gia xây dựng kế hoạch IPM bao gồm:
- Xác định mục tiêu: loại bỏ dịch hại hiện hữu, phòng ngừa tái phát
- Thiết kế sơ đồ giám sát (trap map) cho toàn bộ khu vực
- Phân loại phương pháp xử lý: sinh học – vật lý – hóa học (ưu tiên phòng ngừa hơn xử lý)
- Lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đánh giá hiệu quả
Kế hoạch IPM cần tuân thủ các tiêu chuẩn của doanh nghiệp, đối tác, hoặc yêu cầu từ cơ quan kiểm tra.
3. Triển khai thiết bị và biện pháp kiểm soát
Giai đoạn này bao gồm:
- Lắp đặt thiết bị giám sát dịch hại:
- Hộp mồi chuột ngoài trời (bait station)
- Bẫy keo chuột, gián
- Đèn bắt côn trùng UV trong khu vực sản xuất
- Lưới chắn, màn ngăn côn trùng tại cửa ra vào
- Áp dụng phương pháp xử lý an toàn:
- Phun tồn lưu, xông hơi, xử lý điểm khu vực phát hiện ổ dịch hại
- Dùng hóa chất có giấy phép lưu hành, an toàn với thực phẩm, con người
- Bịt kín các khe hở, xử lý rác và loại bỏ vật liệu thu hút dịch hại
Đảm bảo mọi biện pháp được thực hiện ngoài giờ hoạt động sản xuất và theo hướng dẫn an toàn vệ sinh.
4. Lưu trữ hồ sơ & theo dõi hiệu quả
Tất cả hoạt động kiểm soát cần được ghi chép đầy đủ, bao gồm:
- Nhật ký kiểm tra bẫy (ghi số lượng chuột/côn trùng bắt được)
- Biên bản phun thuốc, hóa chất sử dụng (có MSDS, hướng dẫn sử dụng)
- Báo cáo số liệu và xu hướng dịch hại định kỳ
- Hồ sơ đào tạo nhân viên, bằng cấp kỹ thuật viên
Hồ sơ đầy đủ giúp doanh nghiệp sẵn sàng audit, chứng minh tuân thủ quy định và chứng nhận HACCP, BRC, ISO…
5. Kết hợp vệ sinh và phòng ngừa
Dịch hại thường bị thu hút bởi thức ăn, độ ẩm và nơi trú ẩn. Vì vậy, song song với việc xử lý, cần:
- Vệ sinh sạch sẽ khu vực chế biến, kho hàng, gầm thiết bị
- Thu gom rác đúng cách, có nắp đậy kín
- Đào tạo nhân viên phát hiện và báo cáo dấu hiệu dịch hại
- Loại bỏ vật dụng không cần thiết, dọn kho định kỳ
Không có vệ sinh tốt – không có kiểm soát dịch hại hiệu quả!
6. Đánh giá – Hiệu chỉnh – Cải tiến định kỳ
- Tổ chức kiểm tra nội bộ hằng tháng hoặc theo chu kỳ audit
- Đánh giá mức độ dịch hại còn lại – so sánh theo thời gian
- Cập nhật quy trình nếu có thay đổi dây chuyền, công năng khu vực
- Đổi vị trí bẫy, điều chỉnh loại mồi hoặc phương pháp phù hợp
Kiểm soát dịch hại không phải công việc “một lần là xong” – mà là quá trình liên tục cải tiến.
Tiêu chuẩn và quy định áp dụng trong kiểm soát dịch hại
Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm soát dịch hại theo đúng yêu cầu của các tiêu chuẩn quốc tế:

Tiêu chuẩn | Yêu cầu liên quan |
---|---|
HACCP | Kiểm soát dịch hại là mối nguy sinh học cần loại trừ |
ISO 22000 | Quy định hồ sơ kiểm soát dịch hại rõ ràng, minh bạch |
BRCGS | Phải có nhà cung cấp dịch vụ đạt chứng nhận, hồ sơ chi tiết |
GMP | Kiểm soát dịch hại định kỳ để đảm bảo vệ sinh |
AIB | Tiêu chí kiểm tra chi tiết về vị trí, thiết bị, báo cáo dịch hại |
Lợi ích khi áp dụng quy trình kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp
- Ngăn chặn dịch hại ngay từ đầu, tránh thiệt hại sản phẩm, nguyên liệu
- Tối ưu chi phí nhờ chiến lược phòng ngừa và xử lý có kế hoạch
- Đạt chứng nhận nhanh hơn khi audit từ đối tác hoặc tổ chức đánh giá
- Bảo vệ uy tín thương hiệu và sự tin tưởng từ khách hàng
Lựa chọn đơn vị kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp
Một chương trình kiểm soát dịch hại hiệu quả cần được triển khai bởi đơn vị có kinh nghiệm, được cấp phép và có khả năng đáp ứng audit.
PVSC cam kết:
- Khảo sát miễn phí – báo giá nhanh
- Hóa chất an toàn, được Bộ Y tế cấp phép
- Hồ sơ đầy đủ – hỗ trợ audit HACCP, ISO, BRC
- Kỹ thuật viên chuyên nghiệp – thiết bị hiện đại
PVSC là đơn vị chuyên cung cấp giải pháp kiểm soát dịch hại cho:

- Nhà máy thực phẩm, dược phẩm, kho logistics
- Nhà hàng, khách sạn, tòa nhà văn phòng
- Trang trại, khu công nghiệp, trường học,…
CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ PESTKIL VIỆT NAM
- Hotline: 0961063486 Hoặc 0868 914 386
- Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
- Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
- Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Website : pestkil.com.vn
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
- Fanpage: Pestkil – Dịch vụ kiểm soát côn trùng
Các dịch vụ liên quan: