Trong ngành công nghiệp thực phẩm, mọi sai sót trong an toàn vệ sinh đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng – từ việc mất lòng tin người tiêu dùng, thiệt hại tài chính đến rủi ro bị đình chỉ sản xuất. Trong đó, một trong những yếu tố quan trọng nhưng thường bị xem nhẹ chính là kiểm soát dịch hại. Vậy làm thế nào để xây dựng chương trình kiểm soát dịch hại (Pest Control Program) hiệu quả, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000, BRC, FSSC?
1. Vai trò chiến lược của chương trình kiểm soát dịch hại trong nhà máy thực phẩm
Xem thêm: Hệ thống kiểm soát dịch hại trong ngành thực phẩm
Dịch hại như chuột, gián, ruồi, kiến, ruồi giấm, mọt… không chỉ gây hư hại về vật chất mà còn là tác nhân truyền nhiễm nguy hiểm. Trong môi trường chế biến thực phẩm, sự xuất hiện dù chỉ một cá thể dịch hại cũng có thể gây:
- Ô nhiễm vi sinh (E.coli, Salmonella…)
- Nhiễm chéo trong dây chuyền sản xuất
- Không đạt tiêu chuẩn audit nội bộ và quốc tế
- Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng và danh tiếng thương hiệu
Chương trình kiểm soát dịch hại không đơn thuần là xử lý khi có vấn đề xảy ra, mà là một hệ thống phòng ngừa mang tính chiến lược, được tích hợp trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tổng thể.
2. Các bước xây dựng chương trình kiểm soát dịch hại chuẩn hóa trong ngành thực phẩm
Xem thêm: Kiểm soát dịch hại theo phương pháp IPM
BƯỚC 1: Khảo sát ban đầu và đánh giá rủi ro dịch hại
Mục tiêu:
- Hiểu rõ đặc điểm khu vực sản xuất, điều kiện vệ sinh, dòng nguyên liệu – dòng người
- Xác định các điểm dễ phát sinh và thu hút dịch hại
Hoạt động:
- Lập sơ đồ mặt bằng (site plan), đánh dấu các khu vực chức năng: khu tiếp nhận, chế biến, đóng gói, kho, khu phụ trợ…
- Khảo sát yếu tố nguy cơ như: nguồn nước đọng, thức ăn rơi vãi, rác thải, khe hở kết cấu, ánh sáng thu hút côn trùng…
- Ghi nhận các dấu hiệu hiện tại: phân chuột, xác côn trùng, vết cắn, mùi hôi, tổ gián, ruồi giấm, mọt kho…
- Phân loại rủi ro dịch hại theo nhóm:
– Gặm nhấm (chuột, sóc…)
– Côn trùng bò (gián, kiến…)
– Côn trùng bay (ruồi, muỗi, ruồi giấm…)
– Mọt hại nông sản, côn trùng kho
Kết quả :
- Bản đồ rủi ro dịch hại (Pest Risk Map)
- Danh sách mối nguy tiềm tàng và khu vực cần ưu tiên kiểm soát
BƯỚC 2: Thiết kế chương trình kiểm soát dịch hại
Mục tiêu:
Xây dựng kế hoạch kiểm soát dựa trên nguyên tắc phòng ngừa chủ động, theo tiêu chuẩn quốc tế.
Nội dung chính:
- Lựa chọn biện pháp kiểm soát phù hợp:
- Cơ học: bẫy dính, bẫy chuột, đèn UV diệt côn trùng, lưới chắn côn trùng
- Sinh học: chất xua đuổi tự nhiên, quản lý mồi nhử không hóa chất
- Hóa học: thuốc diệt chuột, thuốc xịt tồn lưu, khí tài xử lý không gian (tuân thủ quy định)
- Thiết kế bản đồ thiết bị kiểm soát dịch hại (Pest Control Device Map):
- Vị trí từng loại bẫy, số hiệu thiết bị, hướng đặt, tần suất kiểm tra
- Thiết lập chu kỳ kiểm tra – xử lý – bảo trì định kỳ: theo tuần, theo tháng tùy theo mức độ rủi ro từng khu vực
Kết quả :
- Bản đồ vị trí thiết bị, tần suất kiểm tra, tiêu chí theo dõi
- Hồ sơ chương trình kiểm soát dịch hại dạng văn bản
BƯỚC 3: Triển khai thực hiện & ghi nhận dữ liệu
Mục tiêu:
Đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch, đồng thời tạo minh chứng cho hệ thống quản lý chất lượng.
Công việc cụ thể:
- Lắp đặt thiết bị tại đúng vị trí được phê duyệt
- Dán mã định danh (ID) cho từng thiết bị bẫy/mồi
- Ghi nhận kết quả mỗi lần kiểm tra: có bắt mồi hay không, loại dịch hại, số lượng, thiết bị có hoạt động đúng không
- Nếu có phát hiện bất thường (dịch hại sống, dấu hiệu xâm nhập), cần phát hành báo cáo sự cố (NC report) và xử lý khẩn cấp
Kết quả :
- Biểu mẫu kiểm tra bẫy dịch hại định kỳ
- Báo cáo theo dõi xu hướng hoạt động dịch hại (Trend Analysis)
BƯỚC 4: Đánh giá hiệu quả & hiệu chỉnh chương trình
Mục tiêu:
Duy trì tính hiệu quả và cập nhật chương trình phù hợp với tình hình thực tế.
Công việc bao gồm:
- Phân tích xu hướng số liệu từ các lần kiểm tra: loại dịch hại phổ biến, khu vực tái phát, thời điểm cao điểm (theo mùa)
- Đánh giá mức độ tuân thủ (compliance) của kỹ thuật viên, thiết bị, quy trình
- Điều chỉnh lại vị trí thiết bị, tần suất kiểm tra, hoặc phương pháp xử lý nếu cần
- Đào tạo lại nhân sự khi có thay đổi quy trình hoặc phát hiện lỗi hệ thống
Kết quả :
- Báo cáo phân tích định kỳ
- Hồ sơ cập nhật chương trình kiểm soát
- Hành động khắc phục – phòng ngừa
3. Tích hợp chương trình kiểm soát dịch hại vào hệ thống quản lý chất lượng
Xem thêm: Biểu mẫu kiểm soát dịch hại
Một chương trình kiểm soát dịch hại hiệu quả cần phải được tích hợp với:
- HACCP – Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn
Kiểm soát dịch hại là yếu tố hỗ trợ quan trọng trong ngăn ngừa mối nguy sinh học và vật lý. - ISO 22000 / FSSC 22000
Đảm bảo chương trình vệ sinh tổng thể bao gồm kiểm soát dịch hại được lên kế hoạch, thực hiện và đánh giá định kỳ. - GMP / BRC / IFS
Các tiêu chuẩn yêu cầu rõ về thiết bị, vật tư sử dụng, bản đồ bẫy, kiểm soát bằng dữ liệu minh bạch.
PVSC – Chuyên Gia Kiểm Soát Dịch Hại Trong Ngành Thực Phẩm
Xem thêm: Các công ty kiểm soát dịch hại tại địa phương
Trong bối cảnh ngành thực phẩm ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh, audit quốc tế và truy xuất nguồn gốc, việc lựa chọn một đơn vị kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp, đáng tin cậy là yếu tố sống còn. PVSC tự hào là đối tác chiến lược của hàng trăm nhà máy thực phẩm trên toàn quốc trong việc xây dựng và duy trì chương trình kiểm soát dịch hại đạt chuẩn HACCP, ISO 22000, BRC, FSSC…
Năng lực triển khai chuyên sâu trong môi trường sản xuất thực phẩm
Chuyên biệt hóa theo từng phân khúc:
- Nhà máy chế biến thực phẩm đông lạnh, thủy sản, thịt – gia cầm
- Nhà máy sản xuất bánh kẹo, sữa, đồ uống
- Kho lạnh, kho bảo quản nông sản, nguyên liệu thực phẩm
- Chuỗi siêu thị, nhà hàng, cửa hàng tiện lợi, logistics thực phẩm
Am hiểu sâu các tiêu chuẩn ngành:
- Phân tích rủi ro theo HACCP, xác định CCP liên quan đến dịch hại
- Tuân thủ nghiêm ngặt GMP, ISO 22000, FSSC 22000
- Xây dựng hồ sơ kiểm soát dịch hại đạt yêu cầu audit nội bộ và bên thứ ba
- Hỗ trợ khách hàng trong các kỳ đánh giá BRC, IFS, Costco, Halal…
Giải pháp kỹ thuật tối ưu – An toàn – Bền vững
PVSC không chỉ xử lý dịch hại mà cung cấp giải pháp phòng ngừa toàn diện, kết hợp giữa công nghệ hiện đại, quy trình kiểm soát chuẩn hóa và chất lượng dịch vụ đồng bộ:
Thiết bị và công nghệ:
- Bẫy chuột cơ học, bẫy lồng thông minh, mồi không độc
- Đèn diệt côn trùng tiêu chuẩn IP65 chống bụi ẩm cho khu sản xuất
- Lưới chắn côn trùng inox, silicon chặn khe cửa, cửa gió lọc bụi
- Thiết bị phun ULV – xử lý khí dung an toàn cho khu không thực phẩm
Hóa chất sử dụng:
- Chọn lọc theo nguyên tắc An toàn – Không tồn dư – Không ảnh hưởng sản phẩm
- Sản phẩm có đăng ký lưu hành, chứng nhận từ WHO, EPA, CE
Tài liệu – báo cáo:
- Báo cáo kiểm tra dịch hại định kỳ (có hình ảnh minh chứng)
- Biểu mẫu theo dõi xu hướng (trend analysis)
- Bản đồ thiết bị kiểm soát, nhật ký bảo trì, checklist vệ sinh liên quan
Đội ngũ chuyên môn cao – Cam kết đồng hành lâu dài
- Kỹ thuật viên được đào tạo định kỳ về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và kỹ thuật kiểm soát dịch hại công nghiệp
- Có kinh nghiệm xử lý các tình huống đặc biệt: dịch hại mùa mưa, mọt trong kho, ruồi giấm trong khu sơ chế, côn trùng bay trong khu đóng gói
- Đội ngũ QA hỗ trợ khách hàng chuẩn bị hồ sơ audit, đánh giá vệ sinh – pest
- Cam kết SLA: xử lý nhanh trong 24h nếu phát hiện bất thường
PVSC – Đối tác đồng hành trong suốt vòng đời an toàn thực phẩm
Chúng tôi không chỉ là nhà cung cấp dịch vụ kiểm soát dịch hại, mà là đối tác chiến lược giúp khách hàng:
- Tối ưu hóa chi phí kiểm soát – không ảnh hưởng đến sản xuất
- Đảm bảo đạt audit ngay lần đầu tiên với hồ sơ hoàn chỉnh
- Tư vấn cải tiến liên tục theo xu hướng quốc tế (hệ thống kiểm soát dịch hại kỹ thuật số, kiểm soát sinh học, green pest control)
Liên hệ ngay để được khảo sát và xây dựng chương trình phù hợp:
Khách hàng có thể :
– Gọi Hotline: 0868 914 386 – 0961 063 486
– Truy cập website: https://pestkil.com.vn
– Hoặc liên hệ tại văn phòng:
+ Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
+ Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
+ Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
- Fanpage: Pestkil – Dịch vụ kiểm soát côn trùng
Các dịch vụ liên quan:
