Gián sống được bao lâu? Tìm hiểu tuổi thọ của gián, tập tính sinh sống và những cách phòng ngừa, diệt gián hiệu quả giúp bảo vệ không gian sống an toàn.
Thông tin chung về loài gián
Gián là loài côn trùng thuộc họ Blattodea, có mặt trên Trái Đất từ hàng trăm triệu năm trước. Chúng là sinh vật sống dai dẳng, có khả năng thích nghi tốt trong nhiều môi trường khác nhau.
Hiện nay, trên thế giới có khoảng 4.500 loài gián, nhưng chỉ có 30 loài thường xuyên xâm nhập vào nhà ở và gây hại cho con người. Một số loài gián phổ biến ở Việt Nam bao gồm:
- Gián Đức (Blattella germanica): Kích thước nhỏ, màu vàng nâu, thường sinh sống trong bếp và nhà hàng.
- Gián Mỹ (Periplaneta americana): Kích thước lớn, màu nâu đỏ, thường thấy ở cống rãnh, nơi ẩm thấp.
- Gián Phương Đông (Blatta orientalis): Màu đen, thường trú ngụ trong khu vực ẩm ướt như cống thoát nước.
Gián là loài ăn tạp, chúng tiêu thụ mọi thứ từ thức ăn của con người đến rác thải, giấy vụn, bìa carton và thậm chí cả các chất hữu cơ phân hủy. Chính vì thế, gián không chỉ gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan mầm bệnh.
Tuổi thọ của gián – Gián sống được bao lâu?
Tuổi thọ của gián phụ thuộc vào loài và điều kiện môi trường sống như nguồn thức ăn, nước uống và nơi trú ẩn. Trung bình, gián có thể sống từ 6 tháng đến 1 năm.
Cụ thể:
- Gián Đức (Blattella germanica): Sống từ 100 đến 200 ngày.
- Gián Mỹ (Periplaneta americana): Có thể sống từ 1 đến 1.5 năm trong điều kiện thuận lợi.
- Gián Phương Đông (Blatta orientalis): Tuổi thọ trung bình khoảng 6 đến 9 tháng.
Điều đáng kinh ngạc:
- Gián có thể sống sót mà không cần thức ăn trong vòng 1 tháng và chỉ cần một lượng nước rất nhỏ để duy trì sự sống.
- Nếu bị mất đầu, gián vẫn có thể sống trong vòng 7 ngày, vì hệ thống tuần hoàn và thần kinh của chúng phân bố khắp cơ thể.
Những điều thú vị về loài gián
Dù bị coi là loài côn trùng gây hại và đáng sợ, gián lại sở hữu những đặc điểm độc đáo:
- Khả năng chịu đựng phi thường: Gián có thể chịu được mức phóng xạ cao gấp 15 lần con người.
- Sinh sản nhanh chóng: Một con gián cái có thể đẻ 40-50 trứng/lần và sinh sản hàng trăm con gián con trong vòng đời của nó.
- Khả năng “bất tử”: Gián có thể sống vài tuần mà không cần đầu. Điều này là do chúng không thở bằng miệng mà qua các lỗ thở trên thân.
- Khả năng chạy nhanh: Gián có thể di chuyển với tốc độ 5km/giờ, cho phép chúng dễ dàng lẩn trốn khi gặp nguy hiểm.
Với những đặc điểm này, gián được coi là một trong những loài sinh vật sống dai dẳng nhất trên hành tinh.
Tập tính sinh sống của loài gián
Gián là loài hoạt động về đêm. Ban ngày, chúng thường ẩn náu ở những nơi tối tăm, ẩm thấp như:
- Kẽ hở trong tường, gầm tủ, khe cửa
- Cống thoát nước, các đường ống nước rò rỉ
- Nhà bếp, nhà vệ sinh, các khu vực có thức ăn thừa và rác
Vào ban đêm, gián sẽ hoạt động mạnh mẽ để tìm kiếm thức ăn. Chúng thường bò vào nhà qua các khe hở, lỗ thông gió hoặc từ các bãi rác lân cận.
Một đặc điểm nữa là gián có thể phát ra mùi hôi đặc trưng do tuyến mùi của chúng. Điều này gây ảnh hưởng đến không gian sống, gây khó chịu và mất vệ sinh.
Vòng đời của gián
Giai đoạn trứng
- Sau khi giao phối, gián cái sẽ đẻ trứng trong một bọc trứng gọi là ootheca.
- Mỗi bọc trứng chứa từ 16-50 trứng, tùy vào loài gián. Ví dụ:
- Gián Đức: Mỗi bọc trứng có khoảng 30-40 trứng.
- Gián Mỹ: Mỗi bọc chứa từ 14-16 trứng.
- Bọc trứng thường được gián cái giấu kỹ ở những nơi tối tăm, ẩm thấp như kẽ hở tường, khe gầm tủ hoặc trong rác thải để tránh các mối nguy hiểm.
Sau một thời gian ấp trứng từ 1 đến 2 tháng (tùy loài), các trứng sẽ nở thành ấu trùng.
Giai đoạn ấu trùng (nhộng)
- Khi trứng nở, gián con bước vào giai đoạn ấu trùng (hay còn gọi là nhộng). Ấu trùng gián có hình dạng khá giống gián trưởng thành nhưng không có cánh và màu nhạt hơn.
- Trong giai đoạn này, ấu trùng sẽ trải qua quá trình lột xác nhiều lần (khoảng 5-7 lần) để phát triển và lớn lên.
- Sau mỗi lần lột xác, lớp vỏ ngoài sẽ cứng dần và ấu trùng phát triển gần giống với gián trưởng thành hơn.
Thời gian phát triển từ ấu trùng đến gián trưởng thành kéo dài từ 30 đến 60 ngày, tùy thuộc vào loài và điều kiện môi trường:
- Nhiệt độ 25-30°C là điều kiện lý tưởng để gián phát triển nhanh chóng.
- Môi trường ẩm thấp và có nhiều thức ăn cũng đẩy nhanh quá trình này.
Giai đoạn gián trưởng thành
- Sau khi trải qua đủ số lần lột xác, ấu trùng sẽ phát triển thành gián trưởng thành. Ở giai đoạn này, gián đã có đầy đủ cánh, chân và khả năng sinh sản.
- Tuổi thọ của gián trưởng thành thường kéo dài từ 6 tháng đến hơn 1 năm, tùy loài. Ví dụ:
- Gián Đức: Sống từ 100-200 ngày.
- Gián Mỹ: Tuổi thọ trung bình là 1 năm hoặc hơn.
- Gián trưởng thành có khả năng di chuyển nhanh và thích nghi tốt với môi trường xung quanh. Chúng chủ yếu hoạt động về đêm để tìm kiếm thức ăn và tránh nguy hiểm.
Khả năng sinh sản của gián
Gián là loài có tốc độ sinh sản rất nhanh, khiến chúng dễ dàng trở thành một “đại dịch” trong môi trường sống của con người. Một số đặc điểm về khả năng sinh sản của gián:
- Gián cái chỉ cần giao phối một lần: Sau đó, nó có thể đẻ trứng nhiều lần trong suốt vòng đời.
- Một con gián cái có thể sinh sản lên đến 300-400 con gián con trong suốt cuộc đời của nó.
- Trong điều kiện lý tưởng, một đàn gián có thể tăng số lượng gấp đôi chỉ trong vòng 1-2 tháng.
Ví dụ :
- Gián Đức: Trung bình mỗi con cái đẻ từ 4-8 bọc trứng, mỗi bọc chứa khoảng 30-40 trứng.
- Gián Mỹ: Một con cái có thể sản xuất từ 6-14 bọc trứng trong suốt vòng đời của nó.
Vì sao gián sinh sôi nhanh và khó tiêu diệt?
Vòng đời của gián và khả năng thích nghi mạnh mẽ là nguyên nhân chính khiến chúng khó kiểm soát:
- Sinh sản liên tục: Chỉ cần một con gián cái, chúng có thể nhanh chóng tạo ra cả đàn gián trong thời gian ngắn.
- Ẩn náu khéo léo: Gián thường đẻ trứng và ẩn náu ở những nơi khó tiếp cận như khe hở, cống rãnh.
- Khả năng thích nghi: Gián có thể sống sót trong môi trường khắc nghiệt, thiếu thức ăn và nước uống.
Cách phòng và diệt gián hiệu quả
Để bảo vệ không gian sống khỏi sự xâm nhập của gián, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:
Giữ gìn vệ sinh nhà cửa
- Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, đặc biệt là bếp và phòng ăn.
- Không để thức ăn thừa và rác thải qua đêm.
- Lau sạch dầu mỡ, các vết bẩn trên sàn và các bề mặt.
Bịt kín các kẽ hở và lỗ thoát nước
- Sử dụng keo silicon để trám kín các khe hở, lỗ thông cống hoặc các vết nứt trên tường.
- Đặt lưới chắn ở các đường ống thoát nước để ngăn gián chui vào nhà.
Sử dụng bẫy và thuốc diệt gián
- Dùng bẫy gián chuyên dụng hoặc thuốc diệt gián sinh học để giảm số lượng gián.
- Phun thuốc diệt gián định kỳ ở các khu vực như bếp, gầm tủ và cống thoát nước.
Sử dụng các nguyên liệu tự nhiên
- Lá nguyệt quế: Đặt lá nguyệt quế ở các góc phòng để xua đuổi gián.
- Baking soda và đường: Trộn hỗn hợp này và đặt ở những nơi gián thường xuyên xuất hiện.
- Tinh dầu bạc hà và sả: Xịt tinh dầu vào các khu vực gián hay trú ngụ để đuổi gián tự nhiên.
Kiểm soát độ ẩm trong nhà
- Sửa chữa các vị trí rò rỉ nước và duy trì không gian khô ráo.
- Sử dụng máy hút ẩm nếu cần thiết để hạn chế môi trường sống của gián.
Kết luận
Gián là loài côn trùng có khả năng sinh tồn mạnh mẽ và tuổi thọ tương đối dài. Việc hiểu rõ tập tính và tuổi thọ của gián sẽ giúp bạn dễ dàng áp dụng các biện pháp phòng ngừa và tiêu diệt gián hiệu quả, bảo vệ không gian sống của mình và gia đình.
CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ PESTKIL VIỆT NAM
- Hotline: 0398 731 026 Hoặc 0868 914 386
- Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
- Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
- Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Website : pestkil.com.vn
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
- Fanpage: Pestkil – Dịch vụ kiểm soát côn trùng
Bài viết tham khảo:
