Trong các hệ thống sản xuất thực phẩm – đồ uống – dược phẩm – kho lạnh, kiểm soát dịch hại (Pest Control) là một trong các PRP – Chương trình tiên quyết của ISO 22000.
Một quy trình kiểm soát thuốc diệt côn trùng đúng chuẩn giúp ngăn ngừa ô nhiễm hóa học, sinh học và vật lý, giảm thiểu rủi ro đối với sản phẩm và bảo đảm tuân thủ hệ thống FSMS.
Dưới đây là yêu cầu kỹ thuật mà một đơn vị kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp như PVSC cần áp dụng.
1. Phân tích mối nguy dịch hại
Xem thêm: Các bước triển khai quy trình phun thuốc an toàn…
Trong ISO 22000, việc phân tích mối nguy phải gắn với bối cảnh sản xuất, bao gồm:

1.1. Phân loại mối nguy liên quan đến côn trùng
- Sinh học: vi khuẩn do ruồi, gián mang theo; nấm mốc do kiến hoặc mọt gây ra.
- Hóa học: nguy cơ nhiễm tồn dư thuốc diệt côn trùng vào nguyên liệu, thành phẩm.
- Vật lý: bộ phận côn trùng rơi vào dây chuyền sản xuất.
1.2. Đánh giá rủi ro (Risk Assessment)
- Thu thập dữ liệu: mật độ côn trùng, mùa vụ, khu vực nhạy cảm.
- Mức độ ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm theo ma trận: Khả năng xảy ra (Likelihood) x Mức độ nghiêm trọng (Severity).
- Xác định vùng trọng điểm: khu chế biến, kho thành phẩm, phòng pha trộn, khu đóng gói.
2. Thiết lập chương trình kiểm soát dịch hại (Pest Control Program)
Xem thêm: Quy trình kiểm soát dịch hại…
Đây là yêu cầu bắt buộc trong PRP của ISO 22000.
2.1. Xây dựng sơ đồ thiết bị & khu vực kiểm soát
- Sơ đồ bait station, đèn bắt côn trùng (ILT), bẫy keo, bộ cảm biến dịch hại.
- Mã hóa từng điểm bằng ký hiệu: PC01, PC02, ILT05…
- Quy định hiệu chuẩn (calibration) với các thiết bị điện tử.
2.2. Xác định tần suất kiểm tra
- Hằng ngày: giám sát khu chế biến tươi sống.
- Hằng tuần: kiểm tra bẫy, thay mồi.
- Hằng tháng: đánh giá tổng thể xu hướng dịch hại.
- Theo mùa: mối, muỗi, ruồi bùng phát.
2.3. Khu vực lưu trữ hóa chất chuẩn ISO
- Kho khóa riêng, thông gió, chống nước.
- Tủ lưu hồ sơ: MSDS, COA, hướng dẫn sử dụng, biên bản xuất – nhập.
- Nguyên tắc FIFO và mã hóa lô để truy xuất.
3. Lựa chọn thuốc diệt côn trùng theo tiêu chuẩn ISO 22000
Xem thêm: Hướng dẫn lựa chọn và sử dụng thuốc…

Theo ISO 22000, hóa chất phải tuân thủ:
3.1. Yêu cầu về tính pháp lý
- Có số đăng ký của Bộ Y tế VN.
- Nhãn đầy đủ: thành phần, LD50, khuyến cáo PPE.
3.2. Tiêu chí lựa chọn trong môi trường sản xuất thực phẩm
- Không gây nhiễm mùi lên thực phẩm.
- Không để lại dư lượng trên bề mặt tiếp xúc (food contact).
- Độc tính thấp, phân hủy sinh học nhanh.
- Dạng chế phẩm phù hợp: GEL (gián), BAIT (chuột), EC/SC (kiến – muỗi – ruồi), FOG/ULV.
3.3. Truy xuất nguồn gốc
- Hóa đơn – phiếu giao hàng – mã sản phẩm – lô sản xuất.
- PVSC cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý theo audit.
4. Quy trình pha – phun thuốc theo chuẩn ISO 22000
4.1. Chuẩn bị thiết bị & PPE
- Găng tay chống hóa chất, khẩu trang, kính, ủng, quần áo bảo hộ.
- Máy phun áp lực, ULV, bình xịt cầm tay.
- Kiểm tra rò rỉ, hiệu chuẩn máy trước khi sử dụng.
4.2. Nguyên tắc 4 ĐÚNG theo tiêu chuẩn
- Đúng hóa chất: đúng đối tượng dịch hại.
- Đúng liều lượng: đúng nồng độ nhà sản xuất quy định.
- Đúng phương pháp: phun ULV, phun tồn lưu, baiting, trapping.
- Đúng vị trí & thời điểm: tránh thời điểm sản xuất, khu vực có thành phẩm.
4.3. Bảo vệ vùng sản xuất
- Che phủ thiết bị, bàn thao tác, băng tải.
- Giữ khoảng cách tối thiểu với thực phẩm.
- Phòng phun phải cách ly (Restricted Area) đến khi an toàn.
5. Giám sát – đo lường – phân tích xu hướng (Monitoring & Trend Analysis)

Đây là phần quan trọng thường bị các nhà máy bỏ sót khi audit ISO.
5.1. Giám sát định kỳ
- Ghi nhận số lượng côn trùng trong bẫy.
- Kiểm tra tình trạng mồi, đường đi chuột, điểm xâm nhập.
- Chụp hình làm bằng chứng (evidence).
5.2. Phân tích xu hướng (Trend Analysis)
- Tạo biểu đồ theo từng tháng/quý.
- Xác định khu vực “điểm nóng”.
- Đưa ra hành động khắc phục (Corrective Action).
5.3. Báo cáo theo chuẩn ISO 22000
- Nhật ký phun (Spraying Log).
- Biên bản kiểm tra (Inspection Report).
- Sơ đồ cập nhật (Pest Control Layout).
- Hồ sơ CAPA (Corrective and Preventive Action).
6. Hiệu quả & Cải tiến liên tục
ISO yêu cầu đơn vị kiểm soát dịch hại phải liên tục cải tiến, bao gồm:
- Điều chỉnh vị trí bẫy.
- Thay đổi loại mồi phù hợp mùa vụ.
- Tối ưu lịch phun, giảm hóa chất – tăng biện pháp cơ học.
- Đề xuất khắc phục GMP: khe hở, rò rỉ, điểm ẩm thấp.
- Đánh giá nhà cung cấp hóa chất định kỳ.
PVSC – Đơn Vị Thực Hiện Kiểm Soát Thuốc Diệt Côn Trùng Theo ISO 22000 Cho Hơn 500+ Nhà Máy
PVSC cam kết:
- Hóa chất Syngenta, BASF, Bayer, Sumitomo – hồ sơ pháp lý đầy đủ.
- Báo cáo chuẩn audit: ISO 22000 – FSSC 22000 – HACCP – GMP – BRC – AIB.
- Kỹ thuật viên chứng chỉ quốc tế.
- Dịch vụ an toàn, hạn chế tồn dư, không làm gián đoạn sản xuất.
- Tư vấn miễn phí trước – trong – sau audit.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ PESTKIL VIỆT NAM
- Hotline: 0868914386 Hoặc 0961063486
- Website: pestkil.com.vn
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
- Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
- Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
- Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Fangage: Pestkil – Dịch vụ kiểm soát côn trùng

