Dịch hại trong ngành công nghiệp thực phẩm: Mối nguy và giải pháp kiểm soát hiệu quả
Ngành công nghiệp thực phẩm đòi hỏi tiêu chuẩn rất cao về vệ sinh, an toàn và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhưng dễ bị xem nhẹ chính là sự xuất hiện của các loài dịch hại như chuột, gián, ruồi, kiến, côn trùng kho… Dịch hại trong ngành công nghiệp thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất sản xuất mà còn đe dọa đến sức khỏe người tiêu dùng, uy tín doanh nghiệp và khả năng tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000, BRC, AIB.
Tại sao kiểm soát dịch hại là yếu tố bắt buộc trong nhà máy thực phẩm?
Dịch hại như chuột, ruồi, gián có thể gây ô nhiễm sản phẩm, mang theo vi sinh vật gây bệnh và làm mất an toàn thực phẩm. Điều này có thể dẫn đến vi phạm các tiêu chuẩn như BRC, HACCP, FSSC 22000, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp. Vì vậy, kiểm soát dịch hại là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo chất lượng sản phẩm và sức khỏe người tiêu dùng.
Những loại dịch hại phổ biến trong ngành công nghiệp thực phẩm
Trong môi trường nhà máy chế biến thực phẩm, kho nguyên liệu, kho lạnh hoặc xưởng đóng gói, các loài dịch hại có thể sinh sôi và phát triển mạnh nếu không có biện pháp kiểm soát hợp lý. Dưới đây là một số loài dịch hại phổ biến:
Chuột
- Thường xâm nhập từ các khe hở, hệ thống thoát nước, cửa kho không kín.
- Gây hư hại nguyên vật liệu, bao bì, hệ thống điện.
- Là nguồn truyền bệnh nguy hiểm như Leptospirosis, Salmonella, Hantavirus…
Gián
- Ẩn náu trong các khu vực tối, ẩm như gầm máy móc, hệ thống ống nước.
- Mang vi khuẩn từ môi trường bẩn vào khu vực sản xuất.
- Phân và xác gián có thể gây dị ứng và ô nhiễm thực phẩm.
Ruồi
- Bị thu hút bởi rác thải, thực phẩm hỏng và chất hữu cơ.
- Là tác nhân truyền hàng trăm loại vi khuẩn, bao gồm E. coli, Shigella…
- Có thể làm ô nhiễm bề mặt sản xuất và gây nhiễm khuẩn chéo.
Côn trùng kho (bọ gạo, mọt, sâu bột…)
- Phá hoại nguyên liệu như ngũ cốc, bột mì, đậu, gia vị khô…
- Làm giảm giá trị thương mại và chất lượng sản phẩm.
Tác hại nghiêm trọng khi không kiểm soát dịch hại
Dịch hại không chỉ gây mất vệ sinh, hư hại sản phẩm mà còn dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Nhiễm khuẩn thực phẩm: Làm sản phẩm không đạt yêu cầu kiểm nghiệm, bị thu hồi hoặc tiêu hủy.
- Mất chứng nhận quốc tế: Vi phạm tiêu chí của HACCP, ISO, AIB… trong các cuộc kiểm tra định kỳ.
- Mất uy tín doanh nghiệp: Khách hàng, đối tác mất niềm tin, ảnh hưởng đến thương hiệu và thị phần.
- Thiệt hại kinh tế: Hàng hỏng, dừng sản xuất, mất hợp đồng, tăng chi phí xử lý.
Quy trình kiểm soát dịch hại tiêu chuẩn
Để đảm bảo hiệu quả và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm như HACCP, ISO 22000, BRC, AIB, doanh nghiệp cần triển khai quy trình kiểm soát dịch hại chuyên nghiệp, bao gồm 6 bước cốt lõi như sau:
1. Khảo sát hiện trạng
Chuyên gia kiểm soát dịch hại tiến hành khảo sát toàn bộ nhà máy, kho xưởng nhằm đánh giá tình hình thực tế: mức độ xâm nhập của dịch hại, điều kiện vệ sinh, điểm yếu trong cấu trúc (khe hở, rác thải, ẩm mốc…).
2. Phân tích nguy cơ
Dựa trên kết quả khảo sát, tiến hành phân tích nguy cơ dịch hại có thể ảnh hưởng đến các khu vực sản xuất, đóng gói, lưu trữ. Mỗi khu vực sẽ được phân loại theo mức độ rủi ro để có giải pháp phù hợp.
3. Thiết lập kế hoạch IPM
Lập kế hoạch quản lý dịch hại tổng hợp (IPM – Integrated Pest Management) với các nội dung:
- Phòng ngừa dịch hại xâm nhập.
- Phương án xử lý chủ động.
- Tần suất kiểm tra và bảo trì thiết bị.
- Danh mục hóa chất và phương pháp sử dụng phù hợp với tiêu chuẩn thực phẩm.
4. Lắp đặt thiết bị và bẫy
Tiến hành lắp đặt hệ thống thiết bị kiểm soát dịch hại:
- Bẫy chuột, hộp mồi có khoá.
- Đèn bắt côn trùng, lưới chắn ruồi.
- Bảng keo giám sát côn trùng bay, bẫy dán côn trùng bò…
Tất cả vị trí đều được đánh số và bố trí theo sơ đồ kiểm soát dịch hại.
5. Theo dõi định kỳ
Kỹ thuật viên sẽ đến kiểm tra, bảo trì, thay bẫy, ghi nhận số liệu theo lịch định kỳ (tuần/tháng), nhằm phát hiện và xử lý dịch hại kịp thời.
6. Báo cáo – đánh giá – cải tiến
Cung cấp báo cáo chi tiết mỗi lần kiểm tra: tình trạng thiết bị, lượng dịch hại bắt được, hóa chất sử dụng, khuyến nghị xử lý. Từ đó, doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu quả và đưa ra cải tiến phù hợp để duy trì môi trường an toàn.
Tại sao nên chọn đơn vị chuyên nghiệp kiểm soát dịch hại?
Hợp tác với đơn vị có kinh nghiệm, am hiểu đặc thù ngành thực phẩm là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và tuân thủ tiêu chuẩn:
- Sử dụng thiết bị hiện đại và hóa chất an toàn thực phẩm.
- Quy trình đạt chuẩn HACCP, ISO 22000, BRC…
- Kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu, có chứng chỉ hành nghề.
- Dịch vụ giám sát định kỳ, xử lý tận gốc và ngăn ngừa tái phát.
PVSC – Đối tác kiểm soát dịch hại hàng đầu cho ngành công nghiệp thực phẩm
Công ty TNHH Kiểm Soát Côn Trùng PVSC là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ kiểm soát dịch hại cho nhà máy thực phẩm, nhà kho, kho lạnh, chuỗi siêu thị và hệ thống sản xuất có yêu cầu cao về tiêu chuẩn an toàn.
Những câu hỏi thường gặp:
- PESTKIL VIETNAM có những ưu điểm nào trong kiểm soát dịch hại thực phẩm?
Trả lời:
• Áp dụng IPM theo tiêu chuẩn quốc tế
• Thiết bị hiện đại, thân thiện môi trường
• Đội ngũ kỹ thuật đạt chứng chỉ BRC, FSSC
• Báo cáo chi tiết, dễ kiểm toán
• Dịch vụ bảo hành rõ ràng, giám sát liên tục
2. Làm thế nào để đăng ký dịch vụ kiểm soát dịch hại với PESTKIL VIETNAM?
Trả lời:
Khách hàng có thể:
– Gọi Hotline: 0868 914 386 – 0961 063 486
– Truy cập website: https://pestkil.com.vn
– Hoặc liên hệ tại văn phòng:
+ Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
+ Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
+ Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
Các dịch vụ liên quan:
- Dịch vụ diệt côn trùng tổng hợp IPM
- Dịch vụ diệt mối
- Dịch vụ diệt chuột….
- Dịch vụ diệt muỗi
- Dịch vụ diệt ruồi
- Dịch vụ diệt gián
- Dịch vụ diệt kiến
3. PESTKIL VIETNAM sử dụng công nghệ gì trong kiểm soát dịch hại?
Trả lời: Thiết bị bắt côn trùng bằng ánh sáng UV, bẫy thông minh, đo kiểm côn trùng bằng sinh học, phần mềm quản lý hồ sơ IPM số hóa.
4. Những biểu mẫu nào thường được sử dụng trong kiểm soát dịch hại?
Trả lời:
• Biên bản kiểm tra bẫy
• Phiếu ghi nhận côn trùng
• Báo cáo IPM tháng/quý
• Bản đồ thiết bị
• Bảng thống kê số lượng dịch hại
• Phiếu xuất nhập hóa chất và thiết bị
5. Kiểm soát dịch hại trong môi trường kín cần lưu ý gì?
Trả lời: Đảm bảo không có khe hở tại cửa, lắp đặt hàng rào vật lý, kiểm tra định kỳ thiết bị và vệ sinh kỹ khu vực xung quanh. Kiểm toán & đánh giá
6. Kiểm toán kiểm soát dịch hại thường kiểm tra những gì?
Trả lời: Họ kiểm tra bản đồ bẫy, báo cáo dịch hại, hồ sơ hóa chất, lịch bảo trì và bằng chứng xử lý dịch hại. Kiểm soát sinh học
7. Kiểm soát sinh học có lợi gì so với hóa học?
Trả lời: Giảm thiểu tồn dư hóa chất, an toàn cho con người và phù hợp với xu hướng sản xuất thực phẩm sạch. Bao bì & vận chuyển
8. Làm sao kiểm soát dịch hại trong kho bao bì thực phẩm?
Trả lời: Phải kiểm tra bẫy thường xuyên, dọn sạch bụi bẩn, xử lý kệ hàng, kiểm soát lối vào và cài đặt thiết bị bắt côn trùng. Nhà hàng & ăn uống
9. Những nguy cơ từ côn trùng bay tại bếp ăn công nghiệp là gì?
Trả lời: Côn trùng có thể mang vi khuẩn, lây lan mầm bệnh qua thức ăn, làm mất vệ sinh và vi phạm quy định an toàn thực phẩm.
