Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và chất lượng thực phẩm, đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm trở thành bước không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống quản lý chất lượng nào. Đây không chỉ là công cụ giúp doanh nghiệp đảm bảo vệ sinh thực phẩm, mà còn là cơ sở để phòng ngừa các sự cố gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và uy tín thương hiệu.
Khái niệm đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm là gì?
Xem thêm: Hệ thống kiểm soát dịch hại trong thực phẩm
Đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm là quá trình khoa học nhằm xác định, phân tích và đưa ra biện pháp kiểm soát các mối nguy có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm – từ nguyên liệu đầu vào đến tiêu dùng cuối cùng.
Đây là một phần cốt lõi trong các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như HACCP, ISO 22000, FSSC 22000, và là yêu cầu bắt buộc trong hoạt động sản xuất, chế biến, đóng gói và phân phối thực phẩm hiện đại.

Các bước cơ bản trong đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm
Bước 1: Xác định bối cảnh
Để đánh giá rủi ro hiệu quả, trước tiên doanh nghiệp cần hiểu rõ bối cảnh hoạt động:
- Bối cảnh nội bộ: Cơ sở hạ tầng, quy trình sản xuất, trình độ nhân sự, trang thiết bị, văn hóa an toàn nội bộ,…
- Bối cảnh bên ngoài: Quy định pháp luật, nhu cầu thị trường, yêu cầu của khách hàng, điều kiện tự nhiên, rủi ro dịch bệnh,…
- Bối cảnh quá trình: Bao gồm tất cả các công đoạn từ thu mua, chế biến, đóng gói, bảo quản đến phân phối thực phẩm.
Việc hiểu rõ bối cảnh giúp xác định chính xác những điểm dễ phát sinh mối nguy.
Bước 2: Nhận diện mối nguy
Các mối nguy trong an toàn thực phẩm thường được chia làm 3 nhóm:
- Mối nguy vật lý: Mảnh kim loại, thủy tinh vỡ, đá, gỗ vụn… lẫn trong sản phẩm.
- Mối nguy hóa học: Dư lượng thuốc trừ sâu, phụ gia vượt ngưỡng, chất tẩy rửa còn tồn dư.
- Mối nguy sinh học: Vi khuẩn gây bệnh (Salmonella, E.coli), virus, nấm mốc, ký sinh trùng,…
Việc phân loại đúng mối nguy giúp lựa chọn biện pháp kiểm soát hiệu quả.
Bước 3: Phân tích rủi ro
Ở bước này, cần thực hiện hai đánh giá quan trọng:
- Đánh giá khả năng xảy ra: Mối nguy có thể xuất hiện với tần suất cao hay thấp? Có biện pháp nào đang kiểm soát nó chưa?
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng: Nếu mối nguy xảy ra, hậu quả sẽ ở mức nào? Có đe dọa trực tiếp đến tính mạng người dùng không?
Đây là bước đòi hỏi chuyên môn và sự tham gia của cả đội ngũ an toàn thực phẩm, sản xuất, kỹ thuật,…
Bước 4: Định mức rủi ro
Kết hợp xác suất xảy ra và mức độ nghiêm trọng để đưa ra đánh giá tổng thể về mức rủi ro:
- Rủi ro thấp → giám sát định kỳ
- Rủi ro trung bình → cần biện pháp kiểm soát bổ sung
- Rủi ro cao → phải có hành động ngay, thường là đưa vào điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
Bước 5: Kiểm soát rủi ro
Bao gồm hai nhóm biện pháp chính:
- Phòng ngừa:
- Sử dụng máy móc có thiết bị dò kim loại
- Vệ sinh định kỳ nhà xưởng
- Kiểm tra chất lượng nguyên liệu đầu vào
- Áp dụng các tiêu chuẩn HACCP, ISO 22000,…
- Khắc phục:
- Loại bỏ sản phẩm lỗi
- Truy xuất nguồn gốc và khoanh vùng lô hàng ảnh hưởng
- Điều chỉnh quy trình, đào tạo lại nhân sự
Lợi ích của việc đánh giá rủi ro trong ngành thực phẩm
Xem thêm: Tầm quan trọng của kiểm soát dịch hại

- Nâng cao độ an toàn thực phẩm: loại bỏ hoặc giảm thiểu mối nguy trước khi xảy ra sự cố.
- Tuân thủ pháp luật: đáp ứng yêu cầu của Bộ Y tế, luật vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Gia tăng niềm tin khách hàng và đối tác: giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu bền vững.
- Tối ưu quy trình sản xuất: kiểm soát chi phí và tránh tổn thất do sản phẩm lỗi.
- Hội nhập quốc tế: cần thiết khi xuất khẩu sang thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.
Khi nào doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá rủi ro?
- Khi xây dựng nhà máy mới hoặc thay đổi dây chuyền sản xuất
- Khi có thay đổi nguyên liệu, nhà cung cấp hoặc quy trình
- Khi chuẩn bị chứng nhận HACCP, ISO 22000, BRC
- Khi có sự cố về an toàn thực phẩm xảy ra hoặc gần xảy ra
- Khi doanh nghiệp cần đánh giá lại hiệu lực của hệ thống kiểm soát hiện tại
Kết luận
Đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm không phải là một quy trình tốn kém, mà là khoản đầu tư thông minh để đảm bảo doanh nghiệp của bạn phát triển bền vững và có trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng. PVSC đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trong việc phát triển thương hiệu.
Khách hàng có thể :
– Gọi Hotline: 0868 914 386 – 0961 063 486
– Truy cập website: https://pestkil.com.vn
– Hoặc liên hệ tại văn phòng:
+ Trụ sở chính: Số 98 – Nguyễn Khiêm Ích – TT Trâu Quỳ – Gia Lâm – Hà Nội
+ Chi nhánh Đà Nẵng: 294 Đường 2/9, P.Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng
+ Chi nhánh HCM: Số 11, đường 5, KĐT Cityland Parkhill, P10, Q. Gò Vấp, TP HCM.
- Email: pestkil.vietnam@gmail.com
- Fanpage: Pestkil – Dịch vụ kiểm soát côn trùng